OPŠTI PODACI
- Prvi plan Slobodne zone i slobodne
luke u Baru potiče iz1906.g. - 1909. godine Ministar finansija
Knjaževe Vlade donio je “Pravilnik za
eksploataciju slobodne Barske luke i
njoj pridodate slobodne zone “
OSNIVANJE ZONE
Teritorija Slobodne zone Luka Bar u
momentu osnivanja obuhvata:
- Prostor AD „Luka Bar“
- Prostor DP „Slobodna carinska zona Bar“
2000. god. – Odluka Vlada Republike Crne Gore o davanju saglasnosti na osnivanje „Slobodne zone Luka Bar“ u Baru
Osnivači Slobodne zone:
- Vlada Republike Crne Gore,
- Skupština opštine Bar
- AD „Luka Bar“
2004. god. – Zakon o slobodnim zonama
2005. god. – Zakon o slobodnim zonama
UPRAVLJANJE PROSTOROM SLOBODNE ZONE
“Luka Bar” AD je ovlašćeni operator Slobodne
zone:
-područja kojim upravlja“LukaBar”AD;i
-područja kojim upravlja AD “Port of Adria”;
Ukupna površina teritorije oba društva na kojoj
je moguće obavljati poslovanje u režimu
slobodne zone iznosi preko 130 ha,
- Prostor u režimu Slobodne zone
- Prostor za razvoj Slobodne zone, trenutno
van režima rada Slobodne zone
ZAKONSKA REGULATIVA
ZAKON O SLOBODNIM ZONAMA
(“Službeni list Republike Crne Gore”, br. 042/04, Službeni list Crne Gore”, br. 011/07, 076/08, 073/10, 040/11, 040/16)
CARINSKI ZAKON
(“Službeni list Republike Crne Gore”, br. 007/02, 038/02, 072/02, 021/03, 031/03, 029/05, 066/06, Službeni list Crne Gore”, br. 021/08, 001/11, 039/11, 040/11, 028/12, 062/13, 071/17)
UREDBA ZA SPROVOĐENJE CARINSKOG ZAKONA
(“Službeni list Republike Crne Gore”, br. 015/03, 081/06, Službeni list Crne Gore”, br. 038/08, 028/12, 011/16, 040/17,004/19)
Prostorni plan posebne namjene za obalno područje Crne Gore usvojen 2018.g. pruža osnovu za realizaciju investicionih projekata na prostoru slobodne zone Luka Bar A.D.
OPŠTI URBANISTIČKI PARAMETRI:
KOEFICIENT ZAUZETOSTI 0,5
KOEFICIENT IZGRAĐENOSTI 2,5
MAKSIMALNA SPRATNOST P + 4
PLANSKE LOKACIJE PROIZVODNO TRGOVAČKI I POSLOVNI SISTEM
- Proizvodno–trgovački i poslovni sistem se nalazi na lokaciji bivše Carinske zone Bar između saobraćajnica III–III i IV–IV. Sistem zauzima površinu od 9,3 ha.
- 15 urbanističkih parcela prosječne površine 3.000 m2
Planske lokacije proizvodna zone - Bivše naselje Sokolana
Prostor za razvoj Slobodne zona Luka Bar koji se nalazi u zoni bivšeg naselja “Sokolana”:
- 16 urbanističkih parcela prosječne površine po 4.200 m2 namijenjenih za razvoj proizvosnih djelatnosti.
- Prostor nije infrastrukturno opremljen, ali se može jednostavno povezati na lučku infrastrukturu
PLANSKA DOKUMENTACIJA
Lučka zona obuhvata dvije cjeline. Prvu cjelinu čini postojeća akvatorija i teritorija Luke Bar sa lukobranima, operativnim obalama, gatovima, robnim terminalima, servisno-uslužnim i poslovnim sistemima. Ova cjelina zauzima površinu od 183,54 ha i isključivo je namijenjena za razvoj niza specijalizovanih robnih terminala. Pored robnih terminala, na ovom prostoru će se razvijati sistem za servisiranje i održavanje i centralni parking lučke zone, kao i podsistem namijenjen razvoju poslovnih, trgovčakih i proizvodnih aktivnosti koje su povezane sa uvozno izvoznim poslovima i zahtijevaju specifične procedure u pogledu carinjena, kontrole i dr. (režim rada Slobodne zone). Slobodna zona Luka Bar prema aktu o osnivanju zahvata prostor postojeće Luke Bar sa neposrednim zaleđem, prostor bivše Carinske zone i lokaciju specijalnih tereta na južnoj padini Volujice ukupne površine od 116,12 ha, od čega je 104,17 ha u režimu slobodne zone. Drugu cjelinu predstavlja prostor u uvali Bigovica namijenjen za razvoj Luke Bigovica, kao i cio prostor masiva južne padine brda Volujica. Korisna površina ove prostorne cjeline je 40,11 ha i predviđena je za razvoj terminala za tečne terete i operativno -manipulativnih površina buduće luke Bigovica. Lučka zona je namijenjena za razvoj robnih terminala usmjerenih na opslugu robnih i transportnih tokova koji su direktno vezani za pomorski transport i to: Ro-Ro terminal, terminal za robu široke potrošnje, terminal za komadne robe, kontejnerski terminal, drvni terminal, stočni terminal, terminal za žitarice, terminal za kontejnere i generalne terete, višenamjenski terminal za suve rasute i tečne terete (koji uključuje i pretovar i skladištenje prirodnog tečnog gasa, sirćetne kiseline i slično), terminal za tečne terete – Luka Bigovica i specijalne za specijalne terete na južnoj padini Volujice. Pored robnih terminala, u okviru lučke zone razvijaće se i proizvodno-trgovački i poslovni sistem namijenjen razvoju poslovnih, trgovčakih i proizvodnih aktivnosti koje su povezane sa uvozno-izvoznim poslovima i zahtijevaju specifične procedure u pogledu carinjenja i kontrole; sistem za servisiranje i održavanje; centralni parking lučke zone kao i drugi terminali i prateći sistemi u skladu sa Detaljnom razradom.
Proizvodna zona ukupne površine 68,03 ha, razvijaće se u okviru dvije cjeline. (1) Proizvodna zona u Polju (zaleđe Luke Bar) površine 47,25 ha, namijenjena je razvoju različitih programa proizvodnje finalnih proizvoda, prerade, dorade, montaže, koji se odnose na industrijske grane koje nemaju izražene negativne efekte na životnu sredinu (poljoprivredna, tekstilna, elektronska i sl.). Prva cjelina je prostor u zaleđu sadašnje lučke zone koja se nalazi između saobraćajnica IV-IV, 1-1, VII-VII i 3-3 (od lučke zone do željezničkih postrojenja i sadašnje autobuske i željezničke stanice). Ova prostorna cjelina je namijenjena za razvoj različitih programa: proizvodnje finalnih proizvoda, oplemenjivanja, dorade, prerade, montaže, pakovanja, servisiranja i drugih poslova vezanih za različite industrijske grane kao što su prehrambena, tekstilna, elektronska, kožarska, mašinska i druga ekološki pogodna industrija. (2) Industrijska zona na Volujici u zaleđu Luke Bigovica površine oko 20,78 ha, namijenjena je razvoju proizvodnih sistema ekološki manje poželjnih industrijskih grana.
Trgovačka zona, ukupne površine 16,23 ha, namijenjena je razvoju trgovačkih sistema koji će pružati usluge korisnicima na području Bara, crnogorskog primorja i u širem gravitacionom području. U okviru ove zone izgradiće se i razvijati sistemi trgovine na veliko, trgovine na malo i sistemi drugih oblika i formi trgovine. Prostor između ulica JNA, 1-1 i IV-IV i stanične grupe kolosjeka namijenjen je trgovačkoj zoni. Zona je preko ulice JNA okrenuta gradu i podrazumeva transformaciju objekata takozvane servisne zone u zonu trgovine. U okviru trgovačke zone biće realizovane različite forme prodaje i distribucije robe na domaćem i međunarodnom tržištu. Zona je vrlo pogodna za razvoj trgovine, jer je sa jedne strane naslonjena na lučku zonu, proizvodnu zonu i Robno transportni centar, a sa druge strane ima direktan kontakt sa gradom, korisnicima i komintentima.
Obuhvata prostor u zoni željezničkih staničnih postrojenja (postojeća putnička stanica) i prostor između željezničkih ranžirnih grupa i proizvodne zone. Robno-transportni centar na prostoru od 73,22 ha (bez drumskog terminala od 16 ha koji je van granica Detaljne razrade), obuhvata niz funkcija i podsistema usmjerenih na opslugu robnih i transportnih tokova namijenjenih proizvodnoj i trgovačkoj zoni, kao i široj gravitacionoj zoni, a koji nijesu direktno vezani za pomorski transport i lučke sisteme na operativnoj obali. U okviru Robno-transportnog centra razviće se terminali i tehnologije intermodalnog željezničko-drumskog transporta, kao i logistički „outsourcing” sistem za djelatnosti u trgovačkoj i proizvodnoj zoni. Lokacijski položaj Robno-transportnog centra omogućava efikasno opsluživanje privrednih kapaciteta u budućim industrijskim zonama „Čeluga” i „Tomba”. Podsistemi Robno-transportnog centra biće smešteni u okviru prostorne cjeline kod postojeće željezničke stanice i železičkih ranžirnih grupa. Namijenjena je razvoju željezničko-drumskog terminala intermodalnog transporta, „outsourcing” sistema za trgovinu i proizvodnju — sistema specijalizovanih visokoregalnih skladišta, robne željezničke stanice, berze tereta i logistički informacioni sistem.
U planiranoj prostornoj strukturi industrije najveći značaj u pogledu obima planiranog zemljišta, ima Privredna zona Bara (PZB), odnosno njeni planirani segmenti i niz pojedinačnih lokacija za mala i srednja preduzeća u okviru disperznih lokacija. Privredna zona jedan je od osnovnih elemenata postojeće i planirane prostorne strukture privrede i industrije u urbanom
tkivu Bara. Sastoji se iz lučke zone – Slobodna zona Luka Bar, proizvodne zone (u Barskom polju i na dijelu Volujice), trgovačke zone i robno-transportnog centra. U narednom periodu, potrebno je mjerama planske regulacije realizovati buduću prostornu organizaciju, stepen opremljenosti i uređenosti zone, rješavanje imovinsko-pravnih odnosa i dr. Zona raspolaže komparativnim prednostima za intenzivno aktiviranje u narednom periodu: povoljan položaj, slobodne neizgrađene i relativno dobro infrastrukturno opremljene prostore, dobru saobraćajnu povezanost na željeznicu, magistralni put, prisustvo carinske službe, mogućnost povezivanja na buduće infrastrukturne mreže, prisutne lučko-pretovarne sadržaje, mogućnost formiranja mješovite zone i dr. Radi podizanja energetske efikasnosti u industriji, potrebno je obezbjeđenje centralizovanog sistema grijanja i priključak na planiranu gasovodnu mrežu, kao i sprovođenje mjera zaštite životne sredine.
PRAVNA REGULATIVA
Osnovni pravni akt koji reguliše rad u režimu slobodne zone je Zakon o slobodnim zonama. Njime su regulisani osnivanje i početak rada slobodne zone, upravljanje zonom, posebni uslovi (pogodnosti) obavljanja privrednih djelatnosti u slobodnim zonama, kao i uslovi za prestanak njihovog rada.
Carinski zakon Crne Gore reguliše određena pitanja carinskog postupka i nadzora nad ulaskom i izlaskom robe u zonu i iz nje.
Na osnovu ovlašćenja iz Carinskog zakona, Vlada je odredbama čl. 521-565 Uredbe za sprovođenje Carinskog zakona (“Službeni list Republike Crne Gore”, br.015/03 od 19.03.2003, 081/06 od 29.12.2006, Službeni list Crne Gore”, br. 038/08 od 20.06.2008, 028/12 od 05.06.2012, 011/16 od 18.02.2016, 040/17 od 27.06.2017) propisala način vođenja evidencije i sprovođenja mjera carinskog nadzora u zonama.
“Luka Bar” AD je, kao operator Zone, donijela Opšta pravila poslovanja u Slobodnoj zoni Luka Bar, shodno ovlašćenju iz Zakona o slobodnim zonama. Opšta pravila predstavljaju internu regulativu zone i čine sastavni dio svakog ugovora o obavljanju djelatnosti u Zoni koji Luka zaključi sa pojedinim korisnikom. Opštim pravilima se regulišu postupak i uslovi za zasnivanje i obavljanje djelatnosti, opšti uslovi korišćenja zemljišta i objekata i unutrašnji red u Slobodnoj zoni Luka Bar.
